27 lutego przypada Dzień Wiedzy o Anosmii. Schorzenie to polega na utracie węchu i definiowane jest jako nabyty lub rzadziej wrodzony całkowity brak funkcji powonienia. Wrodzona anosmia stanowi zaledwie kilka procent przypadków. Najczęstszą przyczyną nabytej anosmii są choroby nosa i zatok przynosowych, infekcje górnych dróg oddechowych lub znacznie poważniejsze przypadłości, jak polipy lub nowotwory przewodu nosowego. Utrata węchu może być także skutkiem urazu głowy, szczególnie, gdy dochodzi do niego w obrębie płata czołowego, gdzie przetwarzany jest zapach.
Obecnie anosmia uznawana jest również za jeden z podstawowych objawów zakażenia wirusem Sars-CoV-2. Utrata powonienia zwykle występuje na początku choroby i utrzymuje się przez kilka – kilkanaście dni. Niekiedy jednak anosmia powirusowa trwa tygodniami, a nawet miesiącami. Coraz częściej pojawiają się doniesienia, o możliwości trwałego uszkodzenia przez wirus SARS CoV-2 komórek nerwowych, odpowiedzialnych za węch czy smak, jednak w dalszym ciągu trwają badania na ten temat.
Za odróżnianie zapachów odpowiadają komórki węchowe, które znajdują się w błonie śluzowej nosa. Komórka receptora węchowego jest neuronem czuciowym, który ma dwie wypustki. Krótszą z nich pokrywają pokryta jest rzęski, w których przetwarzane są substancje zapachowe. Druga wypustka neuronu czuciowego węchowego tworzy nerw węchowy, który dociera do opuszki węchowej. Ta kończy się w korze węchowej, w płacie skroniowym. W dużym uproszczeniu można przyjąć, że cząsteczki zapachowe dostają się do nosa, w okolicę nabłonka węchowego. Każda znajdująca się w nim komórka jest połączona z neuronem zapachowym. Informacja jest przekazywana do odpowiednich ośrodków w mózgu, gdzie zapach jest przetwarzany i identyfikowany.
Węch to bardzo istotny dla człowieka zmysł, będący naturalnym czujnikiem bezpieczeństwa. Pozwala on błyskawicznie ocenić jakość pokarmu, ostrzega o zagrożeniach, takich jak ulatniający się gaz, dym, swąd, a także jest źródłem naszych przeżyć i emocji.
Zaburzenia węchu wpływają zatem znacząco na jakość życia. Chorzy z anosmią często skarżą się na pogorszenie samopoczucia, zmniejszony apetyt i pogorszenie relacji społecznych, a także doświadczają zaburzeń lękowych i depresyjnych.
Anosmia wymaga dokładnego badania laryngologicznego, ze szczególnym uwzględnieniem jamy nosowej i gardła. Często badanie pogłębia się o endoskopową ocenę górnych dróg oddechowych. Bywa, że wskazana jest również diagnostyka neurologiczna, rozszerzona o badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa, celem wykluczenia źródła dolegliwości z ośrodkowego układu nerwowego.
Źródło:
https://portal.abczdrowie.pl/anosmia
https://www.aptekagemini.pl/poradnik/bez-kategorii/anosmia-czym-jest-i-co-ja-powoduje/